Oczyszczająca rola drzew

Lasy to wielkie pochłaniacze dwutlenku węgla, fabryki tlenu i nawilżacze powietrza

Lasy pełnią fundamentalną rolę w obiegu CO2 w atmosferze, warunkując równowagę klimatyczną. Niestety, w wyniku wzrostu zapotrzebowania na surowiec drzewny oraz tereny pod uprawy rolne zalesienie ulega znacznemu zmniejszeniu. Proces ten nie jest jednorodny – podczas, gdy na większości obszarów strefy umiarkowanej Europy i Ameryki Północnej obserwuje się gwałtownie narastające zamieranie lasu, w Polsce jest odwrotnie - obszary leśne systematycznie się powiększają. Obecnie zajmują około 28,7% powierzchni kraju. Planuje się by w 2020 roku lasy stanowiły 30% powierzchni kraju, a w 2050 – 33%.

Kilka słów o leśnym czyściku

Rośliny w procesie fotosyntezy pobierają z powietrza dwutlenek węgla, a oddają życiodajny tlen. Jedna dorosła sosna "produkuje" tlen niezbędny do życia trzech osób. Weźmy na przykład Bory Tucholskie. Jako, że wyróżniają się bardzo wysokim zalesieniem, znakomicie pełnią funkcję filtra oczyszczającego powietrze i wodę. Poprzez liście i szpilki drzewa wychwytują cząsteczki pyłów oraz sadzy, a także rozmaite szkodliwe substancje gazowe zanieczyszczające powietrze.

Liczby, liczby…

Łącznie lasy Ziemi zaspokajają połowę zapotrzebowania na tlen wszystkich ludzi i zwierząt, produkując go rocznie około 26 mld ton. Średnio typowe drzewo absorbuje odpowiednio 1 tonę dwutlenku węgla na każdy metr sześcienny przyrostu i produkuje przy tym 727 kg życiodajnego tlenu. Na podstawie wielu badań w zakresie intensywności procesu fotosyntezy wynika, że z 1 m2 powierzchni liściowej drzew i krzewów dostaje się do powietrza atmosferycznego w ciągu okresu wegetacyjnego od 0,5 do ponad 1 kg czystego tlenu (O2). Do drzew dostarczających największe ilości tlenu należą: buk pospolity (1,1 kg), klon (1,1 kg), robinia akacjowa (1,1 kg), wierzba krucha i dąb (0,8 kg), lipa i jesion (0,7 kg). Podobne ilości tlenu wydzielają drzewa szpilkowe, takie jak sosna. Jedno drzewo produkuje w ciągu roku tyle tlenu, ile zużywa człowiek w ciągu 2 lat życia. Warto wspomnieć, iż człowiek w procesie oddychania wykorzystuje w ciągu doby 14-18 m3 powietrza, a zużycie tlenu waha się w zależności od aktywności fizycznej od 60 do ponad 200 g.

Las na powierzchni 1 ha rocznie asymiluje rocznie około 3600 kg węgla, zawartego w 16 mln m3 powietrza. To znaczy, że hektar lasu wchłania w ciągu 1 godziny tyle CO2 ile wydziela go w tym czasie 200 osób. Drzewa, które rosną w dużych skupiskach, wytwarzają korzystny dla człowieka mikroklimat. Leśne powietrze jest bardzo czyste i przesycone tlenem (koniecznym do odżywiania i regeneracji wszystkich komórek organizmu). Drzewa pochłaniają i neutralizują substancje toksyczne, takie jak: dwutlenek węgla, dwutlenek siarki oraz metale ciężkie (ołów , kadm, miedź, cynk). Najdoskonalej filtruje powietrze las świerkowy. Ale nawet świerkowy żywopłot, posadzony wzdłuż ruchliwej ulicy, potrafi zatrzymać do 70% zanieczyszczeń.

Las przeciw szokom termicznym

Tereny zielone mogą również absorbować znaczne ilości temperatury, a także chronią przed nagłymi zmianami temperatury, łagodząc klimat. Koszenie niszczy znaczną część roślinności i powoduje, że tereny zielone nie spełniają tej roli. Skutkuje to średnim wzrostem temperatury w miastach o kilka stopni Celsjusza, co w miesiącach letnich powoduje pogorszenie komfortu i warunków życia ludzi.

Lasy to również nawilżacze powietrza…

Drzewa podczas transpiracji wprowadzają do powietrza parę wodną. Przeciętnie 1 drzewo (buk, dąb, jesion, lipa) liczące kilkadziesiąt lat, w ciągu sezonu wegetacyjnego oddaje do atmosfery kilkaset litrów wody. Woda ta, powodując wzrost uwilgotnienia dolnych warstw troposfery, poprawia nie tylko warunki bytowe żyjących organizmów ale również przyczynia się do oczyszczania atmosfery ze znajdujących się w niej pyłów dyspersyjnych. Pyły wędrując z wiatrem zatrzymują się na drzewach i krzewach. Na 1 ha terenu zadrzewionego i zakrzaczonego wytrąca się w ciągu roku od kilkunastu do kilkudziesięciu ton pyłów.

…oraz środek bakteriobójczy

Fitoncydy oraz lotne związki zwane olejkami eterycznymi wydzielane przez drzewa pełnią role bakteriobójczą. Fitoncydy wytwarzane przez rośliny wyższe (mszaki, paprotniki, nagonasienne i okrytonasienne) posiadają również właściwości fungistatyczne i grzybobójcze. Niektóre hamują rozwój wirusów lub uszkadzają ich strukturę. Podczas ciepłych i słonecznych dni wydostają się one przez komórki szparkowe i nabłonek do otaczającego powietrza i zabijają znajdujące się w nim bakterie i wirusy chorobotwórcze. Dlatego wokół drzew powietrze jest wyjątkowo czyste pod względem bakteriologicznym. Roślinami wydzielającymi te substancje w największych ilościach są drzewa i krzewy szpilkowe, głównie sosna. W mniejszym stopniu działanie to wykazują inne drzewa takie jak lipa, brzoza, wierzba, klon, robinia akacjowa, dąb, jarzębina, bez lilak. Drzewa te maja działanie antyseptyczne, co bardzo korzystnie wpływa na poprawę zdrowia. Stwierdzono, że powietrze leśne zawiera 200-1000 razy mniej substancji szkodliwych dla zdrowia, niż powietrze w pobliżu aglomeracji przemysłowych.

Fot: flickr