Wspólna strategia rolnicza państw afrykańskich na COP17 Durban

Na nadchodzącym szczycie klimatycznym COP17 Durban afrykańscy przedstawiciele państw chcą wspólnym głosem zwrócić uwagę na przyjazne klimatowi rolnictwo. Wypracowaniu wspólnego stanowiska miało służyć spotkanie „Climate-Smart Agriculture: A call to Action” w Johannesburgu między 13-14 września 2011.

ROLNICTWO SPOSOBEM NA ZMIANY KLIMATU

Jednym z największych wyzwań współczesnego świata, szczególnie w dobie zmian klimatu, jest bezpieczeństwo żywnościowe. Ponad 9 mld ludzi – populacja szacowana na rok 2050 – wymaga wzrostu produkcji żywności o 70%. Jednocześnie przyspieszające zmiany klimatu zmniejszają nasze zbiory z roku na rok. Rolnictwo jest obszarem najbardziej podatnym na negatywne skutki zmian klimatu. Jednocześnie jest sektorem odpowiedzialnym za 14% globalnej emisji dwutlenku węgla (dane z 2007r.). Jednak może ono być rozwiązaniem problemów oraz jednym z kluczy w osiąganiu celów klimatycznych.

Okazuje się, że rolnicy mogą znacząco zmniejszyć emisje „na własnym podwórku” i nie musi odbywać się to kosztem jakości czy wydajności upraw. A wręcz przeciwnie. Zapobieganie zmianom klimatu idzie w parze z większą produktywnością.

Zależności między zmianami klimatu, adaptacją i mitygacją, bezpieczeństwem żywnościowym oraz ubóstwem najbardziej widoczne są w Afryce. Kontynent ten jest najbardziej narażony na negatywne skutki zmian klimatu.

CZYM JEST PRZYJAZNE KLIMATOWI ROLNICTWO

Rozsądne klimatycznie rolnictwo promuje sprawdzone technologie takie, jak:

• ściółkowanie

Przykrywając glebę słomą, korą, kompostem, liśćmi czy drobnymi kamykami zmniejsza się parowanie wody i rozwój chwastów, zapobiega się erozji wodnej i wietrznej, co przeciwdziała zaskorupieniu się ziem. Uprawiane na takich terenach rośliny mają lepsze warunki cieplne i wilgotnościowe. Plon jest nie tylko wcześniejszy, ale i wyższy.

• mieszane uprawy

Uprawa dwóch lub trzech odmian roślin na tym samym polu w jednym sezonie pozwala w pełni wykorzystać potencjał ziemi. Trzeba jednak dokonać przemyślanej selekcji i wybrać rośliny, które nie będą współzawodniczyć o zasoby. Technika ta zapewnia biodywersyfikację fauny i flory, chroni glebę przed erozją, ogranicza wyparowywanie wody i występowanie szkodników. To wszystko prowadzi do powiększenia plonów.

• uprawa bez orki

Okazuje się, że pług nie jest już konieczny do uprawy ziemi. Równie obfite plony daje metoda wciskania ziarna w górną warstwę gleby za pomocą sprężonego powietrza. Jest to bardziej kosztowna technika, dlatego ma zastosowanie głównie w dużych gospodarstwach. 15% upraw w Stanach Zjednoczonych odbywa się w ten sposób, a w Europie pierwszymi testerami są Francuzi. Te kilka centymetrów pod powierzchnią ziemi to próchnica, czyli pozostałości poprzednich zbiorów, słoma, łodygi, obumarłe szczątki roślin i zwierząt i flora bakteryjna. Pozostawiona w glebie mikrofauna mnoży się bardzo szybko zapewniając jeszcze większe oddychanie i użyźnianie. Przynosi to wymierne korzyści w postaci redukcji emisji CO2 uwalnianego z gleby, odtworzenia pierwotnej żyzności gleby oraz oszczędności paliw, czasu i nakładu pracy.

• agroleśnictwo

Polega na tworzeniu systemów łączących uprawy z sadzeniem drzew i krzewów oraz hodowlą zwierząt na wspólny terenie. Jest to kolejny sposób na wykorzystanie pełni zasobów, jakie daje ziemia.

3 RAZY TAK – PRODUKTYWNOŚĆ ODPORNOŚĆ, REDUKCJA

Rolnictwo przyjazne klimatowi ma zatem bardzo duże zalety. Poprawia zawartość oraz jakość ziem, zwiększa możliwości magazynowania wody w glebach i uodparnia je na zmiany klimatu. Opisany sposób uprawiania roli podnosi odporność i wydajność plonów, zwiększa oszczędności zasobów i energii, a przede wszystkim przeciwdziała pogłębianiu się zmian klimatu. Skutkiem tego jest tak zwane „potrójne zwycięstwo”, jak promuje to Bank Światowy. Polega ono na działaniach, które de facto są częścią walki z ubóstwem (poprzez zwiększenie zasobów żywnościowych), adaptacji do zmian klimatu (poprzez podniesienie odporności ziem i upraw) oraz mitygacji skutków zmian klimatu (przez zmniejszenie emisji).

Praca nad potrójnym zwycięstwem ma miejsce już teraz w Burkinie Faso, Etiopii, Kenii, Malawi, Republice Nigru, Jemenie, Chinach, Brazylii, Meksyku. Liderem w tych działaniach są jednak Chiny.

AFRYKA MOTYWUJE ŚWIAT DO ZMIAN

Ministerialne spotkanie w RPA nie miało na celu zabiegów podnoszących świadomość społeczeństwa, ani akcji mitygujących negatywne skutki zmian klimatu, było ono czysto strategiczne. Przedstawiciele państw afrykańskich chcą na stałe wprowadzić temat rolnictwa przyjaznego klimatowi do politycznej agendy. A przede wszystkim zwrócić na ten temat uwagę podczas zbliżającego się szczytu klimatycznego w Durbanie.

Komunikat podsumowujący konferencję uwypukla zależności między zmianami klimatu, adaptacją i mitygacją, bezpieczeństwem żywnościowym oraz ubóstwem. Rozpatrywanie tych tematów osobno zmniejsza efektywność podejmowanych działań. Znajduje się tam również globalne wezwanie do położenia większego nacisku na finansowanie programów skupionych wokół tych problemów. Kraje afrykańskie widzą potrzebę samodzielnego inwestowania w przedsięwzięcia adaptacyjne oraz rolnictwo przyjazne klimatowi.

Wzywa się 17. Konferencję Stron w Durbanie do powołania skupionego na rolnictwie Planu Działania, który obejmie również adaptację i mitygację; do utworzenia platformy inwestycyjnej dla przyjaznego klimatowi rolnictwa, która mobilizowałaby donatorów; do przyspieszenia prac w obrębie Zielonego Funduszu Klimatycznego oraz zwrócenia uwagi Funduszu na powiązanie problemu adaptacji i mitygacji z rolnictwem; zacieśnienia współpracy między jednostkami rządowymi i pozarządowymi oraz większego jej motywowania w poszczególnych państwach.

Informacje w artykule pochodzą ze stron: http://www.nda.agric.za/index2011Cl..., http://www.bankier.pl/wiadomosc/Upr..., http://africasd.iisd.org/news/afric..., http://climatechange.worldbank.org/..., http://ccafs.cgiar.org/blog/climate....

Dokumenty do pobrania:

96.6 kb

Komunikat Afrykańskiej Ministerialnej Konferencji w sprawie Przyjaznego Klimatowi Rolnictwa w Johannesburgu z 14 września 2011r.